Sobiescy

Sobiescy to polska rodzina szlachecka, pieczętująca się herbem Janina, z której wywodził się król Jan III Sobieski.

Ród Sobieskich skoligacony był z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej: Wiśniowieckimi, Żółkiewskimi, Radziwiłłami czy Lubomirskimi. Dzięki korzystnym mariażom zdobywał wpływy i rósł w siłę.

Za protoplastę rodu uznawany jest Sebastian Sobieski (XV/XVI wiek). Z trzech jego synów, Jan dał początek linii królewskiej, a Stanisław – szlacheckiej.

Dziadek przyszłego króla, Marek Sobieski, w nagrodę za ocalenie życia Stefanowi Batoremu w czasie polowania, został mianowany na wysokie stanowiska państwowe. Najpierw sprawował godność chorążego koronnego, a potem wojewody lubelskiego.

Jego syn Jakub studiował w Akademii Krakowskiej i dużo podróżował po Europie. Zyskał więc solidne wykształcenie i pod koniec życia objął urząd kasztelana krakowskiego.

Druga żona Jakuba, dziedziczka majątku Żółkiewskich, Teofila Daniłowiczówna, była kobietą odważną i energiczną. Na czele swojej służby obroniła nawet Olesko przed Tatarami.

Syn Jakuba i Teofili i późniejszy król – Jan – studiował wraz z bratem – Markiem – filozofię w Akademii Krakowskiej. Potem wyruszył w podróż po Europie i kilkakrotnie czynił starania o rękę różnych panien, z których w końcu rezygnował, zakochany w żonie Jana Zamoyskiego – Marii.

Niespodziewanie, w wieku trzydziestu ośmiu lat, zmarł Jan Zamoyski. Posądzona o trucicielstwo młoda wdowa, po miesiącu od śmierci męża, poślubiła w tajemnicy Jana Sobieskiego.

Po zwycięstwie pod Podhajcami Sobieski otrzymał buławę wielką hetmańską. Tymczasem żona rodziła mu dzieci (w sumie trzynaścioro, przeżyło jednak tylko czworo).

Po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego Marysieńka namówiła Jana do ubiegania się o tron.

Jako król zasłynął on zwycięstwem pod Wiedniem w 1683 roku. Później jednak zaczął zajmować się głównie swoimi pasjami – pszczelarstwem, astronomią i geografią oraz umożliwianiem sukcesji swojemu najstarszemu synowi – Jakubowi. Podejmując coraz mniej trafne decyzje polityczne, tracił wcześniejszy autorytet. Zmarł na syfilis w 1696 roku.

Jakub nie objął tronu. Przez jakiś czas podróżował, zajmował się magią i kabalistyką. W końcu umarł w rodzinnej Żółkwi.

Największą karierę zrobiła córka Jana III Sobieskiego – Teresa, żona elektora bawarskiego Maksymiliana Emanuela. Jej syn został na krótko cesarzem, a wnuczka, znana z bujnego życia erotycznego, Maria Walpurgis, poślubiła syna Augusta III, króla Polski.

Ostatnim z rodu Sobieskich był wnuk Jakuba, młodszy syn Marii Klementyny i Jakuba Stuarta (syna wygnanego króla Anglii) – pretendent do tronu Anglii i Szkocji kardynał Henryk Benedykt Stuart. Umarł on w 1807 roku i do końca życia kazał się tytułować Henrykiem IX, królem Anglii i Szkocji.