Źródła sarmatyzmu

Źródła sarmatyzmu

Mit o pochodzeniu polskiej szlachty, który królował w Rzeczpospolitej od XVI do XVIII wieku, opierał się o prawdziwe informacje o starożytnym ludzie – Sarmatach. Ten irański lud spokrewniony z Persami i Scytami naprawdę zamieszkiwał dorzecze Donu i wybrzeże Morza Czarnego. Jednak skąd pomysł, że miał coś wspólnego z żyjącymi w centralnej części Europy polskimi szlachcicami?

Zapewne jest to skutek niedomówienia, które pojawiło się w pismach Ptolemeusza, który Sarmatię umieścił na wschód od Germanii, między Wisłą a Dnieprem. Jednak, jak się wydaje, było to tylko pretekstem do umiejscowienia gdzieś korzeni polskiej szlachty i magnaterii. Różniła się ona bowiem tak bardzo od panujących w zachodniej Europie kultury, że niewyobrażalnym wydało się wspólne pochodzenie.

Pomijając nawet zróżnicowanie obyczajowe, polscy Sarmaci (jak chętnie się nazywali) przejawiali wiele cech wyprzedzających ich epokę. Jako pierwsi wprowadzili demokrację szlachecką, bardzo rozwinięty i nowoczesny ustrój, opowiadali się za tolerancją religijną, co doprowadziło do tego, że I Rzeczpospolita stała się krajem o mnogości kultur. W takiej sytuacji potrzebne było coś, co podkreśli odrębność polskiej szlachty, spoi ją i wywoła większą solidarność między możnymi. Takim właśnie elementem stała się mityczna Sarmacja, która przejawiała się w sztuce, modzie i zachowaniu.

Co ciekawe do podobnego pochodzenia (jak się później okazało również bezpodstawnie) rościli sobie prawo Węgrzy, mieszkańcy dzisiejszej Mołdawii i inne państwa słowiańskie. Skoro żadna z tych nacji nie jest potomkami Sarmatów, to czy lud ten wymarł bezpowrotnie? Jak się okazuje – nie. Mieszkańcy Kaukazu, Osetyjczycy są, według najnowszych ustaleń, prawnukami starożytnych Sarmatów. Nie zmienia to jednak faktu, że w historii Rzeczpospolitej mit ten gra ważną i, w przeważającej ilości , pozytywną rolę. Wzór szlachcica-Sarmaty, który kieruje się męstwem, odwagą, jest gościnny i dobroduszny utrzymywał się w Polsce bardzo długo. Bez względu na to czy podtrzymywany był mitem.

Dodaj swój komentarz

Wszystkie pola są wymagane.